প্ৰশ্ন 1। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ ব্যৱহাৰ, প্ৰদৰ্শন আৰু উত্তোলন কোনো গুৰুত্বপূৰ্ণ নিৰ্দেশনাৰ দ্বাৰা নিৰ্দেশিত নেকি?
হয়– ‘ফ্লেগ কোড অফ ইণ্ডিয়া 2002’ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সন্মানৰ অপমান প্ৰতিৰোধ আইন, 1971।
প্ৰশ্ন 2। ভাৰতৰ পতাকা সংহিতা কি?
ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাই ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শনৰ বাবে সকলো আইন, সন্মিলন, প্ৰথা আৰু নিৰ্দেশনা একত্ৰিত কৰে। ই ব্যক্তিগত, ৰাজহুৱা আৰু চৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠানৰ দ্বাৰা ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। ২০০২ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ পতাকা সংহিতা কাৰ্যকৰী হৈছিল।
প্ৰশ্ন 3। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ কোনটো সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি?
ভাৰতৰ পতাকা সংহিতা, 2002 30 ডিচেম্বৰ, 2021 তাৰিখৰ আদেশ অনুসৰি সংশোধন কৰা হৈছিল আৰু পলিয়েষ্টাৰ বা যন্ত্ৰনিৰ্মিত পতাকাৰে নিৰ্মিত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক অনুমতি দিয়া হৈছে। এতিয়া, ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাখন হাতেৰে ঘূৰা আৰু হাতেৰে বোৱা বা যন্ত্ৰ-নিৰ্মিত, কপাহ/পলিয়েষ্টাৰ/উল/ৰেচম/খাদী বাণ্টিঙেৰে নিৰ্মিত হ’ব।
প্ৰশ্ন 4। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ উপযুক্ত আকাৰ আৰু অনুপাত কিমান?
ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাৰ দফা 1.3 আৰু 1.4 অনুসৰি, ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাআয়তাকাৰ আকৃতিৰ হ’ব। পতাকাখন যিকোনো আকাৰৰ হ’ব পাৰে কিন্তু ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ দৈৰ্ঘ্য আৰু উচ্চতা (প্ৰস্থ)ৰ অনুপাত 3:2 হ’ব।
প্ৰশ্ন5। মই মোৰ ঘৰত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰোনে?
ভাৰতীয় পতাকা সংহিতাৰ অনুচ্ছেদ 2.2 অনুসৰি, জনসাধাৰণৰ সদস্য, ব্যক্তিগত সংগঠন বা শিক্ষানুষ্ঠান এজনে ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ মৰ্যাদা আৰু সন্মান অনুসৰি সকলো দিন বা অনুষ্ঠানত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উত্তোলন/প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে।
প্ৰশ্ন 6। মুকলি/ঘৰত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উৰোৱাৰ সময় কি?
ভাৰতৰ পতাকা সংহিতা, 2002 20 জুলাই, 2022 তাৰিখৰ আদেশ অনুসৰি সংশোধন কৰা হৈছিল আৰু ভাৰতীয় পতাকা সংহিতাৰ দ্বিতীয় খণ্ডৰ দফা 2.2-ৰ দফা (ছি) নিম্নলিখিত ধাৰাৰ দ্বাৰা সলনি কৰা হৈছিল:-
“য’ত পতাকাখন মুকলিকৈ প্ৰদৰ্শন কৰা হয় বা ৰাইজৰ ঘৰত প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, ইয়াক দিন-ৰাতি উৰুৱাব পাৰি;”
প্ৰশ্ন 7। মোৰ ঘৰত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰোঁতে মই কি মনত ৰাখিব লাগে?
যেতিয়াই ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শিত হয়, ই সন্মানৰ স্থান দখল কৰিব লাগে আৰু ইয়াক স্পষ্টভাৱে স্থাপন কৰিব লাগে। ক্ষতিগ্ৰস্ত বা বিশৃংখল ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব নালাগে।
প্ৰশ্ন 8। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ অশুদ্ধ প্ৰদৰ্শন পৰিহাৰ কৰিবলৈ মই কি মনত ৰাখিব লাগে?
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাও ওলোটা ধৰণে প্ৰদৰ্শিত নহ’ব; অৰ্থাৎ; গেৰুৱা বেণ্ডটো তলৰ বেণ্ড হ’ব নালাগে
ক্ষতিগ্ৰস্ত বা বিশৃংখল ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰা নহ’ব
কোনো ব্যক্তি বা বস্তুক অভিবাদন জনাই ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা ডুবাই দিয়া নহ’ব
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ সৈতে আন কোনো পতাকা বা বাণ্টিং ওপৰবা ওপৰলৈ বা কাষত ৰখা নহ’ব; বা ফুল বা মালা, বা প্ৰতীক সহ কোনো বস্তু ফ্লেগমাষ্টৰ ওপৰত বা ওপৰৰ ফ্লেগমাষ্টত বা তাৰ ওপৰত ৰখা নহ’ব যাৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উৰোৱা হয়।
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক সজ্জাৰ বাবে ফেষ্টুন, ৰোজেট, বাণ্টিং, বা আন কোনো ধৰণে ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক মাটি বা মজিয়া স্পৰ্শ কৰিবলৈ বা পানীত ট্ৰেইল কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া নহ’ব
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাখন কোনো ধৰণে প্ৰদৰ্শন বা বন্ধা নহ’ব কিয়নো ইয়াৰ ক্ষতি হ’ব পাৰে
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাখন আন কোনো পতাকা বা পতাকাৰ সৈতে একেলগে এটা মাষ্টহেডৰ (ফ্লেগপোলৰ ওপৰৰ অংশ) পৰা উৰুৱাব নালাগে
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাখন স্পীকাৰৰ ডেস্ক ঢাকিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব, বা ইয়াক স্পীকাৰৰ প্লেটফৰ্মৰ ওপৰত মেৰিয়াই দিয়া নহ’ব
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক কোনো ব্যক্তিৰ কঁকালৰ তলত পিন্ধা যিকোনো বৰ্ণনাৰ পোছাক বা ইউনিফৰ্ম বা আনুষঙ্গিক অংশ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব বা ইয়াক কুশ্বন, ৰুমাল, নেপকিন, অন্তৰ্বাস বা যিকোনো পোছাক সামগ্ৰীত এম্ব্ৰইডাৰী বা প্ৰিণ্ট কৰা নহ’ব।
প্ৰশ্ন ৯। ভাৰতীয় জাতীয় পতাকাৰ অপমান প্ৰতিৰোধৰ কোনো নিয়ম আছে নেকি?
হয়। “ৰাষ্ট্ৰীয় সন্মানৰ অপমান প্ৰতিৰোধ আইন, 1971″ৰ ধাৰা 4 ৰ পৰা ধাৰা 2 লৈ ব্যাখ্যা অনুসৰি, নিম্নলিখিতবোৰ পালন কৰিব লাগে:
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক ব্যক্তিগত অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়াকে ধৰি যিকোনো প্ৰকাৰৰ ড্ৰেপাৰী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাক কোনো ব্যক্তিৰ কঁকালৰ তলত পিন্ধা যিকোনো বৰ্ণনাৰ পোছাক বা ইউনিফৰ্ম বা আনুষঙ্গিক অংশ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব বা ইয়াক কুশ্বন, ৰুমাল, নেপকিন, অন্তৰ্বাস বা যিকোনো পোছাক সামগ্ৰীত এম্ব্ৰইডাৰী বা প্ৰিণ্ট কৰা নহ’ব।
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাত কোনো আখৰ নাথাকিব
বস্তুবোৰ মেৰিয়াবলৈ, প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ বা বিতৰণ কৰিবলৈ ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাখন যিকোনো বাহনৰ কাষ, পিছফাল আৰু ওপৰভাগ ঢাকিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা নহ’ব।
প্ৰশ্ন 10। মুকলি/ৰাজহুৱা ভৱনত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰাৰ সঠিক উপায় কি?
যেতিয়া ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা এখন দেৱালত সমতল আৰু পথালি প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, গেৰুৱা বেণ্ডটো সৰ্বাধিক ওপৰলৈ প্ৰদৰ্শিত হ’ব আৰু যেতিয়া উলম্বভাৱে প্ৰদৰ্শিত হ’ব, গেৰুৱা বেণ্ডটো ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ সন্দৰ্ভত সোঁফালে থাকিব, অৰ্থাৎ ই ইয়াৰ সন্মুখীন হোৱা ব্যক্তি এজনৰ বাওঁফালে হ’ব লাগিব।
যেতিয়া কোনো কৰ্মচাৰীৰ পৰা পথালিবা অট্টালিকা, বাৰান্দা বা সন্মুখৰ পৰা পথালিভাৱে বা কোণত প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, গেৰুৱা বেণ্ডটো কৰ্মচাৰীৰ দূৰত থাকিব।
প্ৰশ্ন 11। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা আধা-মাষ্টত উৰোৱা উচিত নেকি?
ভাৰত চৰকাৰে নিৰ্দেশ দিয়া অনুষ্ঠানৰ বাহিৰে ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা খন আধা-মাষ্টত উৰোৱা নহ’ব। যেতিয়া আধা-মাষ্টত উৰোৱা হয়, ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাপ্ৰথমে কৰ্মচাৰীৰ শীৰ্ষ/শীৰ্ষলৈ উত্তোলন কৰা হ’ব, তাৰ পিছত আধা-মাষ্ট স্থিতিলৈ নমাই দিয়া হ’ব। দিনটোৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা নমাই দিয়াৰ আগতে, ইয়াক পুনৰ শীৰ্ষলৈ উঠাব লাগে।
প্ৰশ্ন 12। মই মোৰ গাড়ীত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰোনে?
ভাৰতীয় পতাকা সংহিতা, 2002-ৰ অনুচ্ছেদ 3.44 অনুসৰি মটৰ গাড়ীত ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা আয়োজন কৰাৰ বিশেষাধিকাৰ কেৱল নিম্নলিখিত ব্যক্তিসকলৰ মাজতসীমাবদ্ধ।
ৰাষ্ট্ৰপতি
উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি
ৰাজ্যপাল আৰু লেফটেনেণ্ট গভৰ্ণৰ
ভাৰতীয় মিছন/পদৰ মুৰব্বী
প্ৰধানমন্ত্ৰী
কেবিনেট মন্ত্ৰী, ৰাজ্যিক মন্ত্ৰী আৰু কেন্দ্ৰীয় উপমন্ত্ৰী
এখন ৰাজ্য বা কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু কেবিনেট মন্ত্ৰী
লোকসভাৰ অধ্যক্ষ, ৰাজ্যসভাৰ উপাধ্যক্ষ, লোকসভাৰ উপাধ্যক্ষ, ৰাজ্যসমূহৰ বিধান পৰিষদৰ অধ্যক্ষ, ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বিধান সভাৰ বক্তা, ৰাজ্যসমূহৰ বিধান পৰিষদৰ উপাধ্যক্ষ, ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বিধান সভাৰ উপ-বক্তা
ভাৰতৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ
উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ ন্যায়াধীশ
উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ
উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ ন্যায়াধীশ
প্ৰশ্ন 13। আমি কেনেকৈ ভাৰতীয় জাতীয় পতাকাৰ লগতে আন ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ পতাকা প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰোঁ?
ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাৰ অনুচ্ছেদ 3.32 অনুসৰি, যেতিয়া ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা আন দেশৰ পতাকাৰ সৈতে এক সৰল ৰেখাত প্ৰদৰ্শিত হ’ব, ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা চৰম সোঁফালে থাকিব। ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ নামৰ ইংৰাজী সংস্কৰণ অনুসৰি আন ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ পতাকাবোৰ বৰ্ণানুক্ৰমিক ক্ৰমত অনুসৰণ কৰা হ’ব।
যদি পতাকাবোৰ বন্ধ বৃত্ত গঠনত উৰোৱা হয়, ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা প্ৰথমে উৰোৱা হয় আৰু তাৰ পিছত ঘড়ীৰ কাটাৰ দিশত আন নাগৰিকৰ পতাকা থাকে।
যেতিয়া পতাকাখন দেৱালৰ বিপৰীতে ক্ৰছ কৰা কৰ্মচাৰীৰ আন এখন পতাকাৰে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়, ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা সোঁফালে থাকিব আৰু ইয়াৰ কৰ্মচাৰীসকল আন খন পতাকাৰ কৰ্মচাৰীৰ সন্মুখত থাকিব।
যেতিয়া আন ৰাষ্ট্ৰৰ পতাকাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উৰোৱা হয়, ফ্লেগ মাষ্টবোৰ সমান আকাৰৰ হ’ব।
প্ৰশ্ন 14। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা কেনেদৰে নিষ্কাশন কৰা উচিত?
ভাৰতৰ পতাকা সংহিতাৰ অনুচ্ছেদ 2.2 অনুসৰি, যদি ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়, ইয়াক সামগ্ৰিকভাৱে ব্যক্তিগতভাৱে ধ্বংস কৰা হ’ব, বিশেষকৈ ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ মৰ্যাদা বিবেচনা কৰি জ্বলাই বা আন যিকোনো পদ্ধতিৰে।
ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা, যদি কাগজেৰে নিৰ্মিত, সাধাৰণ ৰাইজে উৰুৱাই দিয়ে, এই পতাকাবোৰ মাটিত পেলাই দিব নালাগে। ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকাৰ মৰ্যাদাৰ কথা মনত ৰাখি এইবোৰ ব্যক্তিগতভাৱে বৰ্জন কৰিব লাগে।
You can read also
Source:
www.mha.gov.in/sites/default/files/flagcodeofindia_070214.pdf
www.mha.gov.in/sites/default/files/Prevention_Insults_National_Honour_Act1971_1.pdf